Otomobiller, her biri farklı bir işlevi yerine getiren çok sayıda parçanın bir araya gelmesinden oluşur. Bu parçaların neredeyse tamamı birbiriyle bağlantılı olarak çalışır. Bir parçada görülen arıza, bazen aracın farklı parçalarını da etkileyebilir. Aracın düzgün bir şekilde çalışmasını sağlayan triger kayışı da diğer parçalarla uyum içerisindedir. Aracın kusursuzca kullanılmaya devam edilebilmesi için triger kayışının sağlam olması gerekir. Bu yüzden de belirli aralıklarla triger kayışının kontrol edilmesi ve yıprandığı zaman da değiştirilmesi önem arz eder.
Triger Kayışı Nedir?
Triger kayışı nedir sorusu, araç sahiplerinin en çok merak ettikleri konulardan biri. Adı sürekli duyulan ancak ne olduğu çoğu zaman bilinmeyen bu kayış, motorun iç yapısı ile bileşenlerini senkronize etmek ve düzenlemek amacıyla kullanılan bir terimdir. Aynı zamanda zincir dişlisi, triger zinciri veya zincir seti olarak da adlandırılır. Triger sistemi, motorun çalışması için önemli olan zamanlamayı sağlar.
Triger sisteminde genellikle bir metal zincir veya kauçuk dişli kayış kullanılır. Bu zincir veya kayış, krank milini (motorun alt kısmındaki dönen mil), eksantrik mili (supapları kontrol eden mil) ve diğer önemli parçaları birbirine bağlar. Zamanlama kayışı olarak da bilinen triger sistemi, motorun içindeki parçaların doğru zamanlamasını sağlamak için krank milini ve eksantrik mili senkronize eder.
Triger Kayışı Nasıl Çalışır?
Triger seti denilen sistem; triger kayışı, gergi bilyesi ve devridaim pompası olmak üzere üç ana parçadan meydana gelir. Gergi bilyesi, krank mil ile eksantrik milin doğru şekilde hizalanmasını sağlayabilmek için gerekli germe işlemini gerçekleştirir. Devridaim pompası ise motor soğutma sıvısının motor içerisine pompalanmasını sağlamakla görevlidir. Sistemin kusursuz bir şekilde işleyebilmesi için, her üç parçanın da aktif olması son derece önemlidir. Bu parçalardan birinin zarar görmesi durumunda araç yolda kalabilir ve daha da kötüsü, araç motorunda ciddi hasarlar meydana gelebilir.
Triger Kayışı Koparsa Ne Olur?
Araçlardaki tüm teknik parçalar gibi, triger kayışının ömrü de belirli bir kullanım sonrasında dolar. Kullanım ömrünü dolduran triger kayışlarının kullanılmaya devam edilmesi, aracın büyük bir gürültü ile yolda kalmasına neden olur. Triger kayışı koparsa çoğu zaman motorun aşınıp yanması da kaçınılmaz hale gelir. Böyle bir durumla karşılaşıldığında aracı tekrar tekrar çalıştırmaya ve hareket ettirmeye zorlamak, daha büyük maddi hasarların ortaya çıkmasını da beraberinde getirir. Bu yüzden de aracın zorlanmaması ve çekici ya da servis ekiplerinin yardımı ile gerekli müdahalelerin yapılması gerekir. Triger kayışının kopması halinde araç motorundan gelen sesin yanı sıra, egzozdan da siyah duman atar.
Triger Kayışı Ne Zaman Değişir?
Triger kayışı koparsa ne olur sorusuna yanıt aramak yerine, bu kayış kopmadan önce gerekli tedbirleri almak daha doğru olur. Her teknik parça gibi, triger kayışı ömrü de bir yere kadar kullanıma izin verir. Ortalama araçlarda 90 bin kilometre ya da 3 yıl aralığında triger kayışı değiştirilir. Daha yoğun ve sert kullanılan araçlarda bu şartlar daha da öne alınır. Triger kayışı belirli periyotlarla kontrol edilmeli ve değişim ihtiyacının fark edildiği ilk anda bu değişim gerçekleştirilmelidir. Aksi halde daha büyük maddi problemlerin doğması kaçınılmaz hale gelir.
Triger Kayışı Bittiğini Nasıl Anlarız?
Triger kayışının kopmasına varmadan, bunun ön belirtilerini takip etmek ve kayışı zamanında değiştirmek hem araç sağlığının korunması hem de maddi külfet doğmaması için önem arz eder. Triger kayışının ömrünün dolduğu ve değiştirilmesinin gerektiği, aşağıdaki belirtiler ile kendini gösterir:
- Araç motorunun normal sesinden daha yüksek sesle çalışmaya başlaması
- Motorun çalışması esnasında aracın titremesi ve motor sesinin dalgalanması
- Aracın güç kaybetmeye başlaması ve çekişinin gözle görülür bir şekilde düşmesi
- Motorla alakalı sorunlara dair ikazda bulunan uyarı ışıklarının yanması
- Motor ısısının normal değerlerin üzerine çıkması ve ısı göstergesinin yükselmesi
Yukarıda bahsedilen belirtilerden birinin olması bile triger yıpranmasını akla getirmek için yeterli olur. Bu yüzden de belirtilerden birinin görülmesi halinde servise başvurmak ve gerekli kontrolleri yaptırmak gerekir. Kayış kopmadan önce değişim yapılması, hayati önem taşır.
